مطالعه تطبیقی ارزیابی هزینه جرم در حقوق کیفری و فقه شیعه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری حقوق کیفری و جرم شناسی، مدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان، اصفهان، ایران (نویسنده مسئول)

2 استادیار گروه حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان، اصفهان، ایران

10.22034/lc.2022.141173

چکیده

ارزیابی هزینه های جرم در جهت کاهش آثار مجازات ها، یکی از مهم ترین مولفه های عدالت کیفری است که در نظام قضائی و تقنینی فقه شیعه و حقوق کیفری موضوعه سابقه طولانی دارد. یافته های جرم شناسی و سیاست جنائی، حاکی از آن است که  نظام های حاکمیتی در کشورها تمایل چندانی به تحلیل و تبیین این بعد از ابعاد از حقوق کیفری ندارند؛ در حالی است که شاخص هزینـه-فایـده ابـزاری مناسـب بـرای ارزیـابی نتـایج سیاست ها و راهبردهای تقنینی محسوب می شود. ابزاری که به مقنن در راستای ارزیـابی هزینـه هـا و منـافع سیاست های جنائی متعدد در قبال جرم و بزهکاری، یاری می کند که این امر موجبات ارتقای سطح رفاه و امنیت رفـاه اجتماعی را برای تمام اقشار جامعه فراهم می آورد. لذا، نظام حاکم می تواند به تخصیص بهینه منابع، در جائی کـه بـا کمبـود منابع مواجه است، دست یابد. همچنین، اعمال واکنش های کیفری متناسب با رفتار مجرمانه به عنوان یکی از اهداف والای سیاست های اقتصادی در حقوق کیفری و فقه شیعه مطرح شده و در این راستا به تبیین دیدگاه اقتصـادی کیفر پرداخته خواهد شد. در این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی و با رویکردی کاربردی به بیان تحلیل رویکرد حقوق کیفری و فقه شیعه در باب ارزیابی هزینه پدیده جنائی خواهیم پرداخت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of Crime Cost Assessment in Criminal Law and Shiite Jurisprudence

نویسندگان [English]

  • Esmaeil Kashkoulian 1
  • Mahdi Naghavi 2
1 PhD in Criminal Law and Criminology, Lecturer, Islamic Azad University, Isfahan Branch, Isfahan, Iran (Corresponding Author)
2 Assistant Professor of Law, Islamic Azad University, Isfahan Branch, Isfahan, Iran
چکیده [English]

Evaluating the costs of crime in order to reduce the effects of punishments is one of the most important components of criminal justice, which has a long history in the judicial and legislative system of Shiite jurisprudence and criminal law. Findings of criminology and criminal policy indicate that the governing systems in countries are not willing to analyze and explain this dimension of criminal law; while the cost-benefit index is a suitable tool for evaluating the results of policies and legislative strategies. A tool that assists the legislature in assessing the costs and benefits of various criminal policies against crime and delinquency, which promotes the level of well-being and security of social welfare for all segments of society. Therefore, the ruling system can achieve optimal resource allocation, where it faces a shortage of resources. Also, the application of criminal reactions commensurate with criminal behavior has been raised as one of the high goals of economic policies in criminal law and Shiite jurisprudence, and in this regard, they explain the economic perspective of punishment. In this article, with a descriptive-analytical method and with a practical approach, we will analyze the approach of criminal law and Shiite jurisprudence regarding the evaluation of the cost of the criminal phenomenon.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Criminal law
  • Cost of crime
  • Evaluation
  • Shiite jurisprudence
  • Islamic punishment

مراجع

منابع
- قرآن کریم.
- نهج البلاغه.
فارسی
- بابایی، محمدعلی و انصاری، اســماعیل، ١٣٩1، تحلیل هزینه های جرم، دوفصلنامه حقوق تطبیقی، شماره ٩٤.
- پرادل، ژان، 1392، تاریخ اندیشه های کیفری، ترجمه دکتر علی حسین نجفی ابرندآبادی، چاپ سوم، تهران، انتشارات سمت.
- پرفیت، آلن، 1399، پاسخ هایی به خشونت، ترجمه دکتر مرتضی محسنی، چاپ پنجم، تهـران، انتشارات گنج دانش.
- جلالی ورنامخواستی، مصطفی، 1395، عدالت آماری (سیاست کیفری مبتنی بر برآورد عینی خطر در فرآیند کیفری)، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه امام صادق (ع).
- راتکلیف، جری اچ، 1395، اطلاعات و تحلیل جرم: ادغام یا تفکیک؟ چگونگی مدیریت حجم وسیع اطلاعات برای فرماندهان پلیس، ترجمه لیلا رزمی، چاپ اول، تهران، انتشــارات پلیس بین الملل ناجا.
- زبانسکی، جسک، ١٣٩٢، برآورد هزینه های جرم تاریخچه، روش شناسی و کاربرد، ترجمه امیرحسین منتظرحجت و مسعود خداپناه، تهران، انتشارات ترآوا.
- صبوری پور، مهدی، 1392، مدل سازی برای تعیین شدت بهینه کیفر نقدی، مندرج در دایره المعارف علوم جنایی (مجموعه مقاله های تازه های علوم جنـایی)، زیـر نظـر دکتر علـی حسـین نجفـی ابرندآبادی، چاپ اول، تهران، انتشارات میزان.
- گارلند، دیوید، 1393، پاسخ های انطباقی مـدرنیزم کیفـری، ترجمـه دکتر محمـد فرجیهـا، مجموعه مقالات علوم جنایی، چاپ چهارم، تهران، انتشارات سمت.
- گارنر، برایان ای، 1396، فرهنگ حقوقی بلاک، چاپ سوم، تهران، انتشارات میزان.
- نجفی ابرندآبادی، علی حسین و هاشم بیگی، حمید، 1397، دانشنامه جرم شناسی، چاپ چهارم، تهران، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
- وارتلی، ریچارد و مازرول، لورین، ١٣٩٢، جرم شناسی محیطی و تحلیل جرم، ترجمه علی افراسیابی، تهران، انتشارات پلیس پیشگیری ناجا.
- وینتر، هرالد، 1389، اقتصاد جرم (مقدمه ای بر تحلیل عقلانی جرم)، ترجمه علی حســین صمدی، جواد آماره و حمیدرضا حسین پور، انتشارات نورعلم.
- نوبهار، رحیم، 1396، حمایت حقوق کیفری از حوزه های عمومی و خصوصی، چاپ اول، تهران، انتشـارات جنگـل.
- یادی پور، مهدی،  1389، مقدمه ای بر حقوق و اقتصاد، چاپ اول، تهران، انتشارات دانشگاه امام صادق (ع).
عربی
- کلینی، محمد بن یعقوب، 1388، اصول کافی، جلد دوم، تهران، انتشارات اسوه.
- محمدی ری شهری، محمد، 1398، میزان الحکمه، قم، انتشارات دارالحدیث.
لاتین
- Paul H. Robinson, 2016, Punishing Dangerousness: Cloaking Preventive Detention as Criminal Justice, 114 HARv. L. REV. 1429.
-Leonard & Zeckhauser, 2014, supra note 43, at 41-44 (Some social values will never fit in a cost-benefit framework and will have to be treated as 'additional considerations' in coming to a final decision.); Adler & Posner, supra note 37, at 245.
-Emerson H. Tiller, 2013, Resource-Based Strategies in Law and Positive Political Theory: Cost-Benefit Analysis and the Like, 150 U. PA. L. REV. 1453, 1453.
-Nuno Garoupa Carlos Gomez Liguerre, 2017, The Syndrome of the Efficiency of the Common Law, Boston University Journal of International Law, Vol. 29, No. 2.
قوانین
- قانون مجازات اسلامی مصوب 1392
- قانون آئین دادرسی کیفری مصوب 1392

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار